Göbeklitepe’de Şahmeran efsanesinin farklı versiyonunu barındıran taş
İnönü Üniversitesi’nde eğitim felsefesi ve bilim felsefesi alanında dersler veren Prof. Dr. Kemal Duruhan, Göbeklitepe’deki üzerinde yılan başı, kadınımsı bir yüz ve ortalarında da genç kız görünümü bulunan sütunda Şahmeran efsanesinin farklı bir versiyonunu gördüğünü kaydetti.
BİHA’ya özel açıklamalarda bulunan Duruhan, Göbeklitepe Ören Yeri’nde iki yılan başı bulunan sütunu yukarıdan aşağıya doğru şöyle yorumladı:
“Taş sütunda çizginin üst tarafında insan kafası ve bedenlerine aitmiş gibi görünen silüetler var. Ama aşağısında sol tarafında yılan kafası var, ortada yuvarlak bir şey var, sağ tarafında da yine yuvarlak bir şey var.
Sol tarafta yılan boynu ve kafası var. Sağ tarafta da saçları gerdanına kadar gelen kadınımsı bir yüz var. Bu yüzün kadınımsı olabileceği çok daha güçlü bir ihtimal. Ortada ise saçlı, gözleri olan, burnu, ağzı, çenesi görülebilen güzel bir bayan yüzü var ama bu yüz hem insan yüzü hem de yılan yüzü gibi, insan yüzünün yılanımsı hali gibi.”
“ŞAHMERAN MİTOLOJİSİNİN FARKLI BİR VERSİYONU GİBİ”
Prof. Dr. Duruhan, resmi aşağıya doğru devam ettirdiğinde açık ve net olarak şunları gördüğünü söyledi:
“Çıplak bir kafanın alt tarafından boyun, omuzlar, kollar ve vücut, bacaklar ve açıktan kadın cinsel organı görülüyor. Yani burada genç kız resmi görüyoruz, çıplak resmedilmiş. Küçük göğüsleri var ve vücut erkeğimsi, zayıf ve duruş bir erkek duruşu. Sağ kolunu kalça hizasına dayamış, sol kolunu aşağıya doğru indirmiş, bacakları açık halde. Güzelce bir kadın olduğunu söyleyebiliriz. Şahmeran mitolojisinin farklı bir versiyonu gibi. Şahmeran’da yılan dişi, insan erkek olarak anlatılıyor. Buradaysa yılanın büyükçe ve kaba çizilmiş kafasından dolayı erkek olduğunu düşünüyorum. Sağdaki kafanın da sakalsız ve kadınımsı olmasından dolayı kadın olduğunu düşünüyorum. Ortada da güzel bir genç kız resmi. Şahmeran önceden böyleydi de sonradan erkek egemen bir toplumda, erkek olan yılan dişileştirilip kadın olan insan erkekleştirildi mi? Genç kızın sağında ve solunda bulunan kafalardan onların kızın anne ve babası olduğuna rahatlıkla kanaat getirebiliriz. Şahmeran efsanesinin değişik bir versiyonu ile karşı karşıya olduğumu düşünüyorum. Göbeklitepe’deki bu taş, erken dönemlerde bu tür efsanelerin de doğduğunu gösteriyor”.
