Dünya artan vaka sayıları ile uğraşırken hastalığı geçirenlerde antikor seviyelerinin beklenenden daha erken zamanda düşmeye başlaması, virüsle enfekte olanların yeniden koronavirüse yakalanma riskini gündeme getirdi.
Covid-19 enfeksiyonunda artan vakalar sebebiyle ikinci dalga endişesi yükselirken, hastalığı daha önce yaşayan kişilerde antikor korumasının beklenenden daha kısa sürede ortadan kalktığını gösteren vakalar “reinfeksiyon” yani koronavirüse yeniden yakalanma riskini ortaya çıkardı. Uzmanlar, hastalığı geçiren kişilerin de bu duruma güvenip rahat davranmamaları konusunda ikaz ediyor.
Dünyada henüz koronavirüs geçirenlerin hastalığa yeniden yakalandığını gösteren bilimsel yayınların tam olarak oluşmadığını ancak klinikte reinfeksiyon olabileceğini düşündüren vakaların yaşandığını söyleyen Malatya İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp merkezi Kök Hücre Nakli Merkezi Sorumlusu ve Sağlık Bilimleri Enstitisü İmmünohematoloji ABD Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ali Erkurt “Covid-19, henüz tam olarak bilmediğimiz ve yaşadıkça öğrendiğimiz yeni bir virüs. Virüsün geleceği ile ilgili tahminlerimizi aynı virüs ailesinden olan MERS ve SARS üzerinden yapıyoruz. Bu tahminlere göre hastalanan kişilerde bağışıklığın iki seneye kadar sürmesi bekleniyordu. Ancak 4-6 ayda antikor bağışıklığının kaybolabildiğini gösteren yazılar çıkmaya başladı. Münferit bir vaka olmakla birlikte ben iyileşen hastalarda antikorun iki ay sonra negatifleştiğini gösterdim. Bu sebeple ‘Ben hasta oldum, kurtuldum, bana bir şey olmaz’ yaklaşımına girmemek gerekir” dedi.
AŞI BULUNANA KADAR RAHATLAMAK YOK
Virüs enfeksiyonlarında bağışıklığın hücresel bağışıklık ve humoral bağışıklık olmak üzere iki türlü geliştiğini ifade eden Prof. Dr. Erkurt “Humoral bağışıklık antikor üzerinden giden bağışıklık. Vücut virüse karşı antikor üretiyor ve hasta iyileştikten sonra tekrar virüsle karşılaşsa bile o antikorlar kişiyi koruyor. Antikor virüse yapışıyor ve o virüsün ölmesini sağlıyor. Birde T lenfositleri üzerinden giden hücresel bağışıklık var. Bazı yazılarda T lenfositleri üzerinden gerçekleşen bağışıklık devam ediyor diye bildiriliyor şu anda. Ancak humoral antikor bağışıklığı yavaş yavaş kayboluyor. Bu da aşı ya da ilaç bulunana kadar aynı virüs tarafından enfekte olma riskine karşı tetikte olmayı gerektiriyor. Yakınlarda bilimsel bir dergide yayınlanan yazı aynı virüs tarafından yeniden enfeksiyondan ziyade gözlemlenen genetik mutasyonların ihtimalini hesaba katmak gerektiğini de vurguluyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Covid-19 enfeksiyonu geçirmiş hastaların bazılarında yeterli antikor cevabı oluşmadığından ikincil enfeksiyon için koruyuculuğu olamayabileceğinden bahsediliyor” diye anlattı.
AŞILAR İÇİN DE RİSK
Antikor korumasının uzun süreli olmasının geliştirilmekte olan aşılar açısından da önemli olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Erkurt “Öte yandan bağışıklık, sanılandan daha kısa zamanda kayboluyorsa geliştirilecek aşının koruyuculuğu ile ilgili de sıkıntılar ortaya çıkabilir” diye konuştu.
Şu anda bilim dünyasının iki soru ile meşgul olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Erkurt, bu soruların “Hastalananlar tekrar hastalığa yakalanıyor mu?”, “Eğer hastalığa tekrar yakalanabiliyorsa hafif mi ağır mı geçiriyor?” olduğunu söylüyor ve ekliyor: Bu konuyla ilgili çok sayıdaki hastadaki çalışmaların sonuçlarını takip etmek gerekli. Bu konunun tam olarak açıklanabilmesi için biraz daha zamana ihtiyaç var. Etkili bir aşı bulununcaya kadar reinfeksiyon kavramı ortadan kalkmayacak gibi görünüyor. Klinik olarak reinfeksiyon olabileceği düşünülen vakalar var. Pratikte reinfeksiyon ise teorik olarak daha hafif geçmesi beklenir. Ancak bu konu da henüz netleşmedi.
ATLATTIK FAKAT HÂLÂ KORKUYORUZ
Bursa’da koronavirüsü atlatan sağlıkçı çift, korona hastalarına hizmet vermeye devam ediyor. Pozitif sonucunu gördüğünde çok korkup sürekli ağladığını belirten hemşire Tülay Saka, “Bilmediğimiz bir hastalığı yaşıyoruz. Çok zor süreçti. Nefes darlığı yaşadım. Tat ve koku gitti. Öleceğimi düşündüm. Biz atlattık ama hâlâ korkuyoruz. Maske takmayanları uyardığımızda bize kızıyorlar. Ama bu işin şakası yok” dedi.
Çekirge Devlet Hastanesinde röntgen teknikeri olarak çalışan Ufuk Saka ve hemşire Tülay Saka çifti, iki gün arayla koronavirüse yakalandı. Çiftten Ufuk Saka, hastaneye yatarken eşi Tülay Saka, çocuklarına bakacak kimse olmadığı için evde tedavi gördü. Nefes darlığı ve yüksek ateşle savaşan çift, 12 gün sonunda iyileşti. Çift, karantina sürülerinin dolması ve yapılan testlerin negatif çıkmasının ardından tekrar hastanede görevlerine geri döndü. Ufuk Saka, hastanede koronavirüs şüphelisi hastaların tomografilerini çekerken eşi Tülay Saka ise hastalara hizmet vermeye devam ediyor. Hastalığı atlatan çift, hastanede tedavi gören koronavirüs hastalarına moral veriyor. Sağlıkçı çift, kurallara uymayan vatandaşları ikaz ederek “Lütfen tedbirlere uyunuz, bu hastalık çok tehlikeli” uyarısında bulunuyor.
