Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında Pompaj Sulama Projesi ile suya kavuşan Şanlıurfa’nın Suruç ilçesinde, hem ürün çeşitliliği hem de verimin artması çiftçileri alternatif ürün yetiştirmeye yönlendirdi. Suruç Ovası’nda bu yıl ilk defa fasulye ve pirinç ekimi gerçekleştirildi.
GAP’ın başkenti Şanlıurfa‘da her yıl 240 bin ton fıstık, 1 milyon 27 bin ton pamuk, 860 bin ton buğday, 340 bin ton arpa,72 bin ton mercimek ve ikinci ürün 219 bin ton mısır üretimi yapılıyor. Buğday, mercimek ve arpada hasadından sonra son yıllarda ikinci ürün olarak ekilen mısırın yerine Şanlıurfa‘nın Suruç ilçesinde alternatif ürün olarak fasulye ve pirinç ekimine başlandı. Dünyanın en uzun 5’inci tüneliyle 560 bin dekar tarım arazisi, basınçlı borulu sulama şebekesi, yağmurlama ve damlama sistemiyle sulanıyor. Daha önce bozkırı andıran Suruç Ovasında sulu tarım sayesinde ürün çeşitliliği ve verim arttı. Bölgede yalnızca buğday, arpa ve mercimek gibi ürünleri yetiştiren çiftçi, su sorununun giderilmesiyle patlıcan, biber, domates, sarımsak, nane ve yeşil fasulye gibi tarım ürünlerine de yöneldi.
Tohumu Karadeniz’den getiriliyor
Fasulye ve pirinci alternatif ürün olarak yetiştiren çiftçi Mehmet Akkuş, “Bu bölgeye GAP’la beraber su geldi. Bizim çiftçi arkadaşlarımız genelde mısır, pamuk, buğday ekiyorlar. Ben de bir fikir ürettim, hem ülke ekonomisine katkıda bulundum hem de çiftçi arkadaşlara katkıda bulundum. Pirinç ve fasulye ektim. Pirincin tohumunu Samsun’dan getirdim. Bölgemiz çok sıcak olduğu için araştırmalar yaptık. Samsun’daki pirinç bizim tarlalarımıza uyuyordu. Bunun ekimini ziraat mühendisi arkadaşlarla beraber gerçekleştirdik. Hasadı 90 ile 100 gündür. Ben Türkiye’de geziyorum, iş icabı fasulyeye merak sardım. Diğer ürünümüz de fasulye. Kuru fasulye ikinci ürün olarak ekiliyor. 30 dünüm de fasulye ektik. Şuanda gayet iyi ve güzel. Bunu yapmamızın anlamı hem ülke ekonomisine katkıda bulunmak hem de çiftçi arkadaşlarımızı değişik ürünlere yönlendirmek” dedi.
Alternatif ürün olarak ekiliyor
İlçede tarım müdürlüğü ve ziraat odalarıyla görüştüğünü anlatan çiftçi Akkuş, “Kaymakamla birlikte herkes destek oldu. Mühendis arkadaşlarla, diğer yerlerdeki mühendislerle iletişime geçtiler. Samsun, Bitlis, Konya’daki mühendislerle görüştüler. Nasıl ekildiğini, nasıl gübreler, ilaçlar kullanıldığı hakkında bilgi aldılar. Şuanda iyi gidiyor. Çiftçilerimiz soruyor, merak ediyorlar. Alternatif ürün olduğu için herkes alternatif ürünü merak ediyor. Bu ürünler ikinci ürün, birinci ürünün hasadını gerçekleştirdik, ikinci ürün olarak yerine pirinç ve fasulye ektik. Beklediğimiz rekolteyi alamasak bile bu ürünleri ekmeye devam edeceğiz. Hem ülkenin, çiftçinin faydasına olacak hem de ülkenin dışa yönelmemesini sağlamak için ekmeye devam edeceğiz” şeklinde konuştu.
Fazla su pirinci kurutuyor
Bölgenin çok sıcak bir bölge olduğunu kaydeden Akkuş, “Türkiye’nin en sıcak bölgelerinden biri ve su çok verildiğinde pirinç kuruyor. Pirincin istediği nemin olması gerekiyor. Bu nemden de pirinç kendiliğinden yetişiyor. Bir de vahşi sulanmaya karşıyız. Yani pamuğa verilen suyun sadece 3’te biri kadar su harcanıyor” ifadelerini kullandı.
İlerleyen yıllarda daha iyi sonuç elde edilecek
Ziraat Mühendisi Müslüm Ülgen ise bölgede ekilen mısır, buğday, pamuk gibi ürünlerin dışında alternatif ürünler arayışına girdiklerini belirterek, “Bu ürünler artık çiftçiye bir şey kazandırmadığı yada az bir miktarda bir gelir elde ettiği için Mehmet Akkuş ile bizim bölgemizde ikinci ürün yada birinci ürün olarak ekebileceğimiz alternatif ürünler arayışına girdik. Bunun neticesinde buğday, arpa, mercimekten sonra ekilecek ikinci ürün olarak pirinç, fasulye ektik. Yaklaşık yetiştirme süresi olarak 90 ile 100 gündür. Fasulyede beklediğimiz verimin ortalama diğer illere göre biraz düşük olacağını düşünüyoruz çünkü bu bölge sıcak bir bölgedir ve adaptasyonu oldukça azdır. Bunun devamını ilerleyen yıllarda devam ettirip daha iyi sonuçlar elde edebileceğimizi düşünüyoruz” dedi.
Damlama sistemi kullanılıyor
Pirincin Türkiye’nin bazı bölgelerinde yaygın olarak ekildiğini ve damlama yöntemiyle sulandığını söyleyen Ülgen, “Aşırı göllenme dediğimiz şeyi artık tamamen atmamız lazım. Pirinci şuanda yağmurlama sulama yöntemiyle yada ilerleyen yıllarda damlama yöntemiyle daha az su kullanarak yetiştirebiliriz. Yani o dediğimiz tavlara aşırı su doldurma algısını kafamızdan atmamız lazım. Onun dışında şu anda yaptığımız yağmurlama yöntemiyle pirincimiz 45 günlük güzel derecede de yetişiyor. Bunun neticesinde bizim kendi ziraat mühendisi arkadaşlarımız, çiftçiler olsun gelip soruyorlar, şu anda ne durumda, yetişiyor mu, yetişmiyor mu? Bunlar sürekli bir merak konusu. Bunun neticesinde sürekli sosyal medyada olsun, arkadaşlara, çiftçilerimize bilgi aktarmaya çalışıyoruz. Soranlara bilgi veriyoruz. Yani iyi bir ilgi olduğunu görüyoruz. Bunun neticesinde iyi bir sonuçla çiftçimizi memnun edecek bir sonuç elde edebileceğimize inanıyoruz” diye konuştu.
