Şanlıurfa’da elektrik ve doğalgaz kullanımının yayılmasıyla birlikte teknolojiye direnen sobacılar, yağışların başlamasıyla birlikte soba satışlarının başlayacağını ifade ettiler.
Son yıllarda elekrikli soba ve doğalgaza talebin artması soba satışlarını olumsuz şekilde etkiledi. Teknolojiye direndiklerini ve mesleklerinin unutulmaya yüz tuttuğunu belirten sobacılar, satışlarının azaldığını vurguladılar.
Şanlıurfa’da Sobacılar Çarşısında yıllardır sobacılık mesleğini devam ettiren sobacılar, çırak bulamadıklarını, yakında bu işi yapacak kimsenin kalmayacağını savundular.
Şehir merkezlerinde doğalgaz kullanımından dolayı satış yapamadıklarını belirten sobacılar, kırsal kesimde ise kaçak elektrik kullanımının soba satışlarını olumsuz etkilediğini ifade ettiler.
Sonbahar mevsiminin gelmesine rağmen Şanlıurfa’da hava sıcaklıklarının devam ettiğini belirten sobacılar, havaların soğuması ve yağışların olmasıyla soba satışlarının başlayacağını belirttiler.
Sobacılar soba satışları ve sorunları ile ilgili İLKHA mikrofonuna konuştular.
50 senedir sobacılık yapan Mahmut Topraklı, “Çocukluğumdan beri bu mesleği yapıyorum. 1985’den beri de bu dükkandayım. 6 yaşında çırak olarak sobacılığa başladım. 16-17 yaşlarında kalfa oldum. Askerden sonra da dükkan açtım. Aşağı yukarı 50 senedir sobacılık yapıyorum.
“Genelde kırsal kesimde olanlara hitap ediyoruz”
Kasım ayının 15’inden sonra satışlarının başlayacağını belirten Topraklı, “Çevre il ve ilçelerden gelip soba alıyorlar. Parakende satışlarımız ise sıcaklar devam ettiğinden dolayı kasım ayının 15’inde başlayacak. Bizde sobalar geç kurulur. Doğu tarafında sobalar kuruldu. Genelde kırsal kesimde olanlara hitap ediyoruz. Kırsalda ise kaçak elektrik kullanımı bizi etkliyor. Elektrikli sobayla ısınıyorlar. Eskiden bağlarda odun bulunmazdı, şimdi ise kimse odun yakmıyor. Ekmek yapmak için bile tüplü ve elektrikli ocak kullanıyorlar. Bizim fason dediğimiz kendi ürettiğimiz bir soba var. 40 ile 50 arasında değişiyor. 200 liraya, 300 liraya hatta 700 liraya kadar soba var. Fırınlı sobalar, markalı sobalar ve şömineli sobalar var.” şeklinde konuştu.
“Tahmin ediyorum bizim çocuklarımızdan sonra bu mesleğin erbabı kalmaz”
Sobacıların sadece soba imal etmediğini ifade eden Topraklı, “Sobacılık mesleğinin unutulmaya yüz tuttuğunu söyleyemem. Sobacılık mesleği sadece soba üzerine değil. Bahardan, Kurban Bayramı’na kadar mangal imalatımız var. Onun dışında pano imalatımız var. Saç, birçok alanda kullanılan bir şeydir. Bundan 30-40 sene önce herkes soba kullandığından işlerimiz çok yoğundu. Şimdi ise soba kullanan azaldı. Soba satışlarımız düştü. Sobacılık mesleği yalnız sobacılığa endeksli değil. Şu an çok pahalılık var. Dünyadaki salgından dolayı Malzamelerde sıkıntı yaşıyoruz. Belki birkaç yıl sonra usta kalmayacak. Halkımız çocuklarını ustanın yanına vermiyor. Usta yetişmiyor. Tahmin ediyorum bizim çocuklarımızdan sonra bu mesleğin erbabı kalmaz. Devletin esnafı koruması lazım. Mesleğim eskisi gibi değil. Bakalım daha kaç sene bu işi yaparız bunu Allah bilir.” diye konuştu.
“Sobacılık mesleği yavaş yavaş bitmeye yüz tutuyor”
Sobacılık mesleğini devam ettirdiğini belirten Ahmet Göçmen, “1981 yılından beri sobacılık yapıyorum. Sezon açılmadığından dolayı işler başlamadı. İşlerimiz doğalgazın gelmesiyle azaldı. Soba, eskisi gibi rağbet görmüyor. Sobacılık mesleği yavaş yavaş bitmeye yüz tutuyor. Çok iç açıcı bir mesleğimiz yok. İşlerimiz iyi değil, havanın soğumasını bekliyoruz. Soba fiyatları 50 liradan başlıyor 600 ile 700 liraya kadar çıkıyor. En çok kırsal kesimdeki vatandaşlar soba alıyor. Şehir içerisinde bir çok yerde doğalgaz kullanıldığı için kimse soba kullanmıyor. Sobacılık mesleği şimdi olmasa da zamanla unutulmaya yüz tutacaktır. Eskiden banyo kazanı satardık şimdi kimse almıyor. Niye; enerji var, doğalgaz var. Soba satışları doğalgazdan dolayı azaldı. İşlerimiz iyi değil. Mesleğimiz yavaş yavaş bitiyor.” şeklinde konuştu.
“Sobacılık mesleğimiz öldü, bu yaştan sonra da biz ne iş yapacağız?”
Sobacılık mesleğine destek beklediğini ifade eden 35 yıllık sobacı Ömer Badıllı, “35 yıldır sobacılık yapıyorum. Mesleğimiz doğalgazın çıkmasından dolayı öldü. Kırsaldaki insanlar ise kaçak elektrik kullandıklarından dolayı soba almıyorlar. Yetkililerden bize destek olmalarını bekliyorum. Pandeminden dolayı da sobacılık etkilendi. İşlerimiz şu anda çok kırıktır.Köylerde kaçak elektrik kullanıldığı için soba alma ihtiyacı duymuyorlar. Sobacılık mesleğimiz öldü. Bu yaştan sonra da biz ne iş yapacağız?” dedi.
“Kırsalda oturanlar bile eskisi gibi soba almıyor”
Kırsaldaki vatandaşların bile ısınmak için teknolojik aletler kullandığını vurgulayan 25 yıllık sobacı yapan İsa Akkuş, “Yaptığım sobacılık mesleğinden memnunum. Soba satışlarımız tam olarak başlamadı. İnşallah yağışların başlaması ve havaların soğumasıyla soba satışlarımız başlar. Ellamdülillah satışlarımız iyidir. Karaköprü tarafından tamamen doğalgaz kullanıldığı için orada oturanlara satış yapamıyoruz. Eyyübiye ve kırsal kesimlerde doğalgaz kullanılmadığı için oralarda oturanlara satış yapıyoruz. Soba fiyatları 150 lira ile 400 lira arasında değişiyor. Sobacılık mesleği artık unutulmaya başladı. Kırsalda oturanlar bile eskisi gibi soba almıyor. Vatandaşlar ısınmak için teknolojik aletleri kullanıyor.
