Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi bünyesinde bilim insanlarından oluşan grup, 8 yıllık aradan sonra 2020 yılı yaz döneminde Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesini etkisi altına alan ‘Sığırların üç gün hastalığı’ (BEF) ile mücadele çalışmaları kapsamında yeni aşı geliştirme çalışmalarına başladı.
BEF hastalığı salgını, tüm dünyayı etkisi altına alırken, salgından çıkışın anahtarı olarak görülen bilimsel çalışmaya Harran Üniversitesi de dahil oldu.
Bilim adına çok önemli bir yere sahip bu aşı çalışmasında, Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Viroloji Anabilim Dalı Başkanlığındaki Öğretim Üyeleri Doç. Dr. Veli Gülyaz, Dr. Fuat Özyörük, Dr. İrfan Özgünlük ve Prof. Dr. Mehmet Çabalar yer aldı.
Türkiye’de ilk defa 1985 yılında tespit edilen BEF hastalığı daha sonra 1995, 1999, 2005, 2008 ve en son 2012 yıllarında sığırlarda yaygın olarak tespit edilmişti. 2020 yılı yaz döneminde sığırlarda tekrar ortaya çıkan hastalık, Şanlıurfa ve çevre illerin yer aldığı bölgede, sığırlarda yaygın olarak görülmeye başlamıştı. Çalışma grubu, veteriner fakültesi dekanlığı aracılığıyla Tarım ve Orman Şanlıurfa İl Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şubesi ile işbirliğine geçerek, klinik semptomlar gösteren sığırların bulunduğu köylere gitti.
Üç gün hastalığı belirtileri gösteren sığırlardan kan, kan serumu ve swap örnekleri toplama çalışmalarına başladı. Alınan örnekler, virüsün genetik diziliminin bilinmesi, aşı geliştirme sürecinin hazırlık safhasının hızlandırılması ve klinik denemelere çabuk geçilebilmesinin yolunu açtı.
Hastalık klinik belirtileri gösteren ve hastalığı atlatmış olan sığırlardan alınan numunelerin laboratuvar analizleri ile hastalığa sebep olan BEF virüsünün yaygınlığı, izolasyonu, moleküler teşhisi ve geçmiş yıllarda BEF hastalığına sebep olan gerek yurt içi ve gerek yurt dışı BEF virüs ilişkileri tespit edilerek BEF aşısı geliştirilmesi çalışmalarına başlandı. Geliştirilecek yeni aşı virüsü ile hayvanlarda gelecek yeni salgınlara karşı daha etkili bir koruma oluşturulması amaçlanıyor.
