Şanlıurfa’da pamuk çiftçinin kabusu oldu
Türkiye’nin önemli pamuk üretim merkezlerinden Şanlıurfa’da hasadın bitmesine sayılı günler kaldı. Bazı yerlerde pamuk hala dalında.
Şanlıurfa’da bu yıl 2 milyon 500 bin dönüme pamuk ekildi. Geçen yıla oranla 1 milyon dönüm daha arazide ekim yapıldı. Ekim alanının artmasında şüphesiz üreticinin geçen yılki fiyat artışından duyduğu memnuniyetin payı var. Bu yıl üretim arttı artmasına ama Urfalı çiftçi bu duruma sevinemedi. Devlet mazot ve gübre desteklerini artırsa da pamuk fiyatları maliyetin de aşağısına düştü. Çiftçiler taban fiyat belirsizliği ve destek yetersizliği nedeniyle isyan eder halde.
BİHA’nın sorularını yanıtlayan Şanlıurfa Ziraat Odası Başkanı Ahmet Eyyüpoğlu, pamukta rekoltenin sevindirici olduğunu ancak fiyatlar nedeniyle çiftçinin kara kara düşündüğünü söyledi.
EYYÜPOĞLU: ÇİFTÇİ BORÇ BATAĞINA GİRDİ
“Pamuk altın çağını yaşayacak derken şimdi pamuk çiftçinin kara kabusu oldu” diyen Eyyüpoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Verim ortalaması gayet iyi. Dönümde ortalama 550-650 kilo verim elde edildi. Rekolte oldukça sevindirici. Fakat pamuk fiyatının düşük olması çiftçiyi kara kara düşündürüyor. Girdi maliyetleri arttı. Mazot, gübre, ilaç ve işçilik maliyetleri yüksek, ortalama kilogram başına 15 lira maliyet var. Şimdi ise pamuğun kilogramı 12-14 lira arasında. Hal böyle olunca fiyat maliyeti karşılamıyor. Desteklemeler de yetersiz olduğu için çiftçi borç bataklığına girmiş durumda.”
“İPLİĞE KOTA KONULMALIDIR”
Ahmet Eyyüpoğlu, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkililerine seslenerek iplik ithalatına kota konulması gerektiğini ifade etti. Eyyüpoğlu, “Baklanlık yetkililerinden isteğimiz Türki Cumhuriyetlerinden gelen ipliğe kota konulması, aksi takdirde çiftçi gelecek yıl pamuk ekemez. Ayrıca pamuk desteği de artırılmalı. Çünkü pamuk stratejik bir ürün. İnsanoğlu doğarken de pamuğa ihtiyaç duyuyor ölürken de pamuğa sarılıyor” dedi.
ÇOPUR: ÜRETİCİNİN BEKLEDİĞİ FİYAT 25 LİRAYDI
Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Osman Çopur, Şanlıurfa’da şu anda pamuk hasatlarının yüzde 60-65 tamamlandığı bilgisini verdi. Hasadın devam ettiğini belirten Çopur, kütlü pamuk verimi açısından üreticilerin herhangi bir sorunu olmadığını, üreticilerin 500-650 kilo arasında kütlü pamuk verimi alabildiğini kaydetti.
Geçen yıla göre pamuk fiyatlarının düşük olduğunu belirten Çopur, şunları söyledi:
“Pamuk üretimi için gerekli olan girdilerin fiyatları çok yükseldi. Başta gübre olmak üzere, zirai ilaç ve akaryakıt fiyatları geçen yıla göre çok yüksek. Dolayısıyla kütlü pamuk fiyatları düşük. Üreticiler memnun değil. Geçen yıl pamuk fiyatları 11-12 TL/kg dolayındaydı. Şu anda da kütlü pamuğun fiyatı 13-14 TL/kg civarındadır. Üretim maliyetleri ise arazi kirası dahil 14.50-15 TL/kg dolayında. Dolayısıyla üreticinin beklediği fiyat 25 TL idi.”
Pamuk fiyatlarının uluslararası borsa rakamları ve tüketici talebine göre oluştuğunu belirten Çopur, “Küresel krizle birlikte tekstil ve hazır giyim ürünlerinde talep azalınca fiyatlar da düştü. Sonuç itibarıyla üretici fiyatlardan memnun değil” ifadesini kullandı.
“ÜRETİCİ MALİYETLERİNİ KARŞILAYAMADI”
Prof. Dr. Osman Çopur, bu yıl pamuk üreticisinin maliyetleri karşılayamadığını kaydetti. Çopur, “Üretici koşullarında hesaplanan kilogram maliyeti 15 TL. Satış fiyatı ise pamuk rengi ve kalitesine göre değişmekle birlikte bugün itibarıyla 13-14 TL civarında. Dolayısıyla üreticilerin maliyetlerini karşıladığı pek söylenemez. Kütlü pamuk ürün desteklemesi ve gübre destekleriyle birlikte ancak maliyetini karşılıyor” diye konuştu.
Şanlıurfa’da bu yıl 2,5 milyon dekar pamuk ekildiği bilgisini veren Çopur, “Eğer pamuk fiyatları bu şekilde devam ederse 2023 yılı için tahminim 1,5 milyon dekar dolayında olacaktır” dedi.
“TARIMSAL FAALİYETLER BİR YIL İÇİN DÜŞÜNÜLMEMELİ”
Kasım ayı sonuna kadar oluşacak pamuk fiyatlarının gelecek yılın ekim alanını etkileyeceğini ifade eden Çopur, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bazı üreticiler pamuk ekim alanını azaltacaklarını, bazıları ise ekmeyeceğini ifade ediyor. Tarımsal faaliyetler bir yıl için düşünülmemeli. Ülkemiz tekstil sektörünün lif pamuk işleme kapasitesi 1,6 milyon ton dolayında. Dolayısıyla ülkemizin lokomotif sektörlerinden birisi olan tekstil sektörünün pamuğa ihtiyacı var. Sadece bu yıl için düşünülmemeli. Bu konuda eminim ki devletimiz bazı iyileştirici uygulamaları yapacağı kanaatindeyim. Desteklemelerin arttırılması bu tedbirlerden birisi olabilir. Tabii ki üretici para kazanamadığı ürünü ekmesi de beklenmemeli”.
